Ksiądz, socjalista, komunista - niezwykłe życiorysy

 Ksiądz, Socjalista, Komunista: Historia Stefana Matuszewskiego ✝️🚩

Stefan Matuszewski (1905–1985) to postać, której życiorys stanowi fascynujący, a zarazem przewrotny przykład historycznych zawirowań i ideologicznych metamorfoz w polskiej polityce XX wieku. Od szafy z sutanną po gabinety władzy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – jego droga była pełna dramatycznych zwrotów.

Droga do kapłaństwa i rewolucyjny zwrot

Urodzony w 1905 roku w Giżynie w chłopskiej rodzinie, Matuszewski początkowo związał swoje życie z Kościołem. Ukończył studia na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego a w 1930 roku i przyjął święcenia kapłańskie. Przez kolejne lata, do 1937 roku, służył jako wikariusz i prefekt szkół w różnych parafiach (m.in. Kamieńczyk, Rembertów, Skierniewice, Warszawa).

W 1937 roku nastąpiło przełomowe wydarzenie: zrezygnował ze stanu duchownego. Był to początek jego całkowitego zanurzenia w lewicowym aktywizmie. Natychmiast wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), działał w Towarzystwie Uniwersytetu Robotniczego (TUR) i pełnił funkcje redakcyjne w „Chłopskiej Prawdzie”.

Wojenne lata na Wschodzie i służba propagandowa

II wojna światowa zastała Matuszewskiego w Związku Radzieckim. Co ciekawe, w latach 1939–1943 wykładał łacinę i grekę w Instytucie Medycznym w Donbasie, wykorzystując swoje klasyczne wykształcenie. 

Później, od 1943 roku, zaangażował się w tworzenie Polskich Sił Zbrojnych u boku ZSRR, służąc jako oficer w 1 Armii Wojska Polskiego oraz w korpusie oficerów polityczno-wychowawczych 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.

Po powrocie do kraju, już z armią, Matuszewski objął kluczowe stanowisko: od września 1944 roku był zastępcą kierownika Resortu Informacji i Propagandy Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN), a następnie, w latach 1944–1946 był Ministrem Informacji i Propagandy. Był to czas intensywnej sowietyzacji, a rola Matuszewskiego w kształtowaniu nowej, komunistycznej wizji Polski była niebagatelna.

Z PPS do PZPR: Droga na szczyty władzy

W szeregach PPS, Matuszewski szybko awansował, stając się wiceprzewodniczącym Centralnego Komitetu Wykonawczego (CKW) w 1945 roku. Był również rzecznikiem połączenia PPS z Polską Partią Robotniczą (PPR) na warunkach podyktowanych przez komunistów, co ostatecznie doprowadziło do powstania Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) w 1948 roku.

Już jako członek PZPR, kontynuował błyskotliwą karierę:

1948–1954: Członek Komitetu Centralnego (KC) i zastępca członka Biura Politycznego KC.

1952–1957: Członek Rady Państwa.

1954–1958: Przewodniczący Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR.

Był także posłem do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm PRL I kadencji. 

Stefan Matuszewski, nagrodzony m.in. Orderem Sztandaru Pracy I klasy (dwukrotnie) i Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy, zmarł w Warszawie 21 marca 1985 roku i soczywa w Alei Zasłużonych Cmentarza Wojskowego na Powązkach.

Jego historia to opowieść o człowieku, który porzucił wiarę na rzecz ideologii i w ciągu życia przeszedł drogę od służby Bogu, przez socjalizm, aż po sam szczyt komunistycznej machiny władzy w Polsce.