Gabowe Grądy - Staroobrzędowcy w Polsce

Molenna w Gabowych Grądach (żródło:Wikipedia)

Gabowe Grądy to niezwykła wieś położona w województwie podlaskim, blisko Augustowa.
Mieszkańcy miejscowości to w całości staroobrzędowcy, potomkowie uciekinierów z Rosji. Staroobrzędowcy, którzy osiedlili się w Gabowych Grądach około 1867 roku, należą do bezpopowców – nurtu prawosławia, który nie uznał reform patriarchy Nikona (poł. XVII w.) oraz duchownych wyświęcanych od tamtego czasu
W 1943 wieś została spalona.

Najciekawszym obiektem do zobaczenia jest oczywiście molenna, czyli świątynia w której są odprawiane modlitwy. Molenna nie jest, w przeciwieństwie do cerkwi, miejscem sprawowania eucharystii, którą może odprawiać tylko wyświęcony kapłan. W molennach odbywają się jedynie nabożeństwa prowadzone przez nastawnika, wybieranego spośród członków społeczności.
Obecna molenna w Gabowych Grądach powstała w 1948 na miejscu dwóch dawniejszych (poprzednia uległa zniszczeniu w czasie II wojny światowej).
Orientowana świątynia ma konstrukcję drewnianą, umieszczoną na betonowym fundamencie. Wzniesiona jest na rzucie prostokąta, przykryta dwuspadowym dachem z blachy. Okna są prostokątne, zwieńczone niewielkim łukiem i otoczone ozdobnym obramowaniem. Z zewnątrz budynek jest oszalowany. Od zachodu do molenny dobudowana jest trójkondygnacyjna dzwonnica, w jej przyziemiu znajduje się przedsionek i wejście z dwuskrzydłowymi drzwiami. Poszczególne kondygnacje zwężają się ku górze i oddzielone są daszkami okapowymi. Dzwonnica nakryta jest dachem namiotowym, zwieńczonym cebulastą kopułą z kulą i krzyżem. Wewnątrz świątyni, w części wschodniej, wydzielony jest balustradą kliros (podwyższone miejsce przeznaczone dla nastawnika, prowadzącego nabożeństwa oraz jego pomocników i chóru). Ikony umieszczone są na półkach na ścianie wschodniej (w molennach nie ma ołtarza).

Warto również zobaczyć cmentarz staroobrzędowców w Gabowych Grądach, jedyny czynnym cmentarz tego typu w Polsce. Na grobach znajdują się - zgodnie z zasadami staroobrzędowców - ośmiokończyste krzyże.

Opracowano na podstawie Wikipedii